NỘI DUNG BÀI VIẾT
Trong độ tuổi này, bé Mọc Bảo Bình thường thể hiện khả năng nhận thức rất nhanh. Bé hay đặt hàng loạt câu hỏi, dù nhiều khi chỉ dừng ở “bề nổi” chứ chưa đi thật sâu vào chi tiết. Đây cũng là thời điểm bé bắt đầu hình thành những quan điểm, ý kiến riêng khá độc đáo và có thể khiến bạn ngạc nhiên. Mặt khác, bé thường hòa đồng, thích chơi với bạn bè, nhưng đôi khi lại “bật mode” bướng bỉnh hoặc khép kín. Bé có mong muốn hiểu về sự công bằng, vì vậy việc dạy bé cách hợp tác, lắng nghe quan điểm của bạn bè và của người lớn là rất quan trọng. Song, bé cũng có thể tỏ ra cứng đầu, đôi lúc “chống đối” nếu không thích sự can thiệp của người khác. Một trong những điều “khó nhằn” nhất khi nuôi dạy bé Mọc Bảo Bình ở lứa tuổi này là xử lý sự bướng bỉnh và thái độ “chống đối ngầm”. Nguyên nhân chính nằm ở nhu cầu được tự chủ, tự quyết định mọi thứ, nên bé dễ “thách thức” bạn bất cứ lúc nào.
Ngoài ra, bé rất hay hỏi, nhưng lại không giỏi kiên nhẫn nghe bạn “lý giải dài dòng”. Bé chỉ cần nửa câu trả lời, rồi “tự” suy đoán phần còn lại, đôi lúc làm bạn thấy “cụt hứng” hoặc bực vì con “nghe không đến nơi đến chốn”. Bí quyết nằm ở việc trả lời gọn, khuyến khích bé tự tìm hiểu qua sách, qua tranh ảnh, website dành cho trẻ. Bằng cách này, bạn vừa đáp ứng sự tò mò, vừa không làm bé chán nản bởi những giải thích lê thê.
Bé Mọc Bảo Bình còn có xu hướng “nhảy nhanh” từ việc này sang việc khác, nên nếu bạn muốn bé hoàn thành bài tập hay công việc nào đó, hãy chia nhỏ nhiệm vụ, xen kẽ hoạt động vui nhộn. Con thường ghét những môi trường bất tiện, như phòng quá nóng hoặc quá ồn, quần áo bó chặt, bút viết không trơn tru, hay đồ ăn dở tệ..
Cuối cùng, trong khi bé hòa đồng với bạn bè, bạn cũng đừng quên rằng bé Mọc Bảo Bình nhiều lúc muốn giữ không gian riêng. Nếu con không muốn bộc lộ cảm xúc, hãy tôn trọng và đừng ép buộc. Thay vào đó, bạn có thể ngồi xuống hỏi chuyện nhẹ nhàng, chia sẻ một câu chuyện vui của chính bạn, rồi “dẫn dắt” bé mở lòng hơn.
Khi bước vào tuổi dậy thì, bé Mọc Bảo Bình càng “tăng tốc” về nhu cầu tự do và độc lập. Con muốn được tự quyết định, tự khám phá bản thân và có thể thử nghiệm đủ mọi phong cách, ý tưởng. Đây là giai đoạn con có thể hăng hái tham gia các nhóm xã hội khác nhau, có nhiều bạn bè, nhưng con cũng dễ cảm thấy “lạc lõng” nếu không tìm được người thực sự “tần số” giống mình. Bên cạnh đó, trí tò mò về thế giới của bé vẫn rất mạnh, thậm chí trở nên “chuyên sâu” hơn. Có thể con sẽ đột ngột thích nghiên cứu về một lý tưởng xã hội hay phong trào nhân đạo nào đó, thể hiện niềm tin hoặc ý tưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, dù giao tiếp giỏi, con đôi khi vẫn khó mở lòng sâu sắc về khía cạnh tình cảm. Bé Mọc Bảo Bình có “thế giới riêng” . Một đặc điểm thường thấy ở bé Mọc Bảo Bình là nhu cầu thể hiện bản thân. Bé có thể thích phong cách ăn mặc chẳng giống ai, liên tục biến tấu kiểu tóc, hoặc say mê những món đồ “nghe thật lạ”. Đối với bé, mọi sự sáng tạo đều đáng thử nghiệm, và con hứng thú khi được “sống khác biệt” chứ không đơn giản là “theo chuẩn”.
Chấp nhận con “khác” ở mức độ an toàn: Nếu bé trai của bạn bỗng đòi sơn móng tay xanh, hãy tìm hiểu xem con thực sự thích màu đó vì lý do gì, hay chỉ đơn giản là con tò mò. Nếu không ảnh hưởng gì nghiêm trọng, bạn có thể để con thử. Hoặc khi bé gái chọn mặc áo thun in hình thiên hà thay vì những chiếc váy công chúa như bạn bè, bạn hãy lắng nghe và ủng hộ. Nếu “cái khác biệt” có thể tổn hại an toàn, sức khỏe của con hoặc vi phạm quy định trường học, bạn cần nhẹ nhàng phân tích: “Con có thể làm thế, nhưng hãy chờ dịp khác,” hoặc “Con có thể mặc theo cách riêng nếu chúng ta ở môi trường phù hợp, còn hôm nay bắt buộc phải tuân thủ quy định của lớp,” v.v. Điều quan trọng là luôn đối thoại với con, giải thích lý do thay vì ra lệnh cấm đoán vô cớ. Bé Mọc Bảo Bình khá bướng bỉnh, nhưng nếu bạn nói chuyện như hai người bạn, phân tích logic, con sẽ dễ tiếp thu hơn.Ở tuổi dậy thì, con vừa khao khát tự do, vừa chưa đủ kỹ năng quản lý thời gian, cân bằng học tập. Con dễ “phóng” theo sở thích, nhưng đôi lúc bỏ bê nhiệm vụ hoặc thiếu suy nghĩ về hậu quả lâu dài. Bạn nên dần “buông lỏng” để con có khoảng không tự quyết, song vẫn hỗ trợ con lên kế hoạch, rèn khả năng tổ chức. Thay vì áp đặt “con phải làm cái này, cái kia”, hãy giải thích lý do, cho con tham gia xây dựng quy tắc cùng bạn để con cảm thấy có tiếng nói.
Một thử thách nữa là bé có thể xung đột với những ai cứng nhắc hoặc “độc đoán”. Nếu “xung đột” với bạn, hãy xem con đang cần gì. Rất có thể con muốn thảo luận logic hoặc muốn bạn hiểu quan điểm của con. Nên tạo cơ hội để con bày tỏ, thay vì cấm đoán nghiêm ngặt, vì điều đó sẽ kích thích con “nổi loạn” mạnh hơn.
Do trí óc bé Mọc Bảo Bình hoạt động nhanh, con dễ chán nản nếu mọi thứ không đủ thử thách. Hãy hỗ trợ bé tiếp cận các hoạt động mới mẻ, liên quan đến sáng tạo, nghiên cứu, thể dục thể thao để “xả” năng lượng. Hãy kích thích niềm vui tìm hiểu trí tuệ vô tận của con để tránh khuynh hướng hóng hớt các thông tin xàm xí và phát triển lành mạnh.
Cuối cùng, nhiều bé Mọc Bảo Bình trong giai đoạn này dễ lo nghĩ vẩn vơ về tương lai. Bạn nên lắng nghe, hướng dẫn con cách thư giãn, quản lý căng thẳng. Đồng thời, bạn cũng cần kiên nhẫn khi con không bộc lộ cảm xúc. Hãy cho con thấy bạn luôn sẵn sàng lắng nghe mà không trách mắng. Sự thoải mái tinh thần sẽ giúp con cởi mở hơn, xây dựng lòng tin và học cách chia sẻ những tâm tư sâu thẳm trong lòng.
Đa dạng hội nhóm để thoả mãn thông tin: Trẻ Mọc Bảo Bình thường có tính cách cởi mở, hòa đồng, thích hợp tác và rất trân trọng các mối quan hệ xã hội. Con có thể dễ dàng kết bạn, yêu thích các hoạt động nhóm và thường được mọi người yêu quý nhờ sự đồng cảm và nét sâu sắc trong cảm xúc. Vì vậy, việc tạo điều kiện để con được tiếp xúc với nhiều môi trường xã hội khác nhau – như câu lạc bộ, lớp học ngoại khóa hay những buổi vui chơi nhóm – là điều phù hợp với bản chất hướng ngoại của con.
Tôn trọng bản chất tách rời xã hội: Tuy nhiên, bên cạnh nhu cầu được kết nối, con cũng có xu hướng giữ một khoảng cách nhất định trong các mối quan hệ. Trẻ Mọc Bảo Bình không thoải mái với những yêu cầu tình cảm quá mạnh và có thể trở nên khó chịu khi bị giám sát quá chặt hoặc bị ràng buộc cảm xúc. Điều này thể hiện một nhu cầu rõ ràng về sự độc lập và không gian cá nhân. Con cần những khoảng thời gian ở một mình để tiếp thu thông tin, suy ngẫm, tái tạo năng lượng và khám phá theo cách riêng. Vì thế, khi bạn khuyến khích con hòa nhập xã hội, hãy luôn chú ý đến dấu hiệu cho thấy con đang cần rút lui để nghỉ ngơi. Việc bạn tôn trọng nhu cầu này sẽ giúp con cảm thấy được thấu hiểu và an toàn. Ngoài ra, điều quan trọng không kém là giúp con hiểu được giá trị của việc cân bằng – giữa thời gian giao tiếp và thời gian ở một mình. Bạn có thể cùng con xây dựng một lịch trình hợp lý, để con có đủ cơ hội phát triển các mối quan hệ mà vẫn có không gian riêng để hồi phục và suy nghĩ độc lập.
Thiết lập ranh giới vững chắc để kiềm chế bản tính nổi loạn: thiết lập ranh giới rõ ràng và nhất quán cho con – một yếu tố đặc biệt quan trọng với trẻ Mọc Bảo Bình. Dù con có xu hướng độc lập mạnh mẽ, khuynh hướng nổi loạn, điều đó không có nghĩa là con không cần giới hạn. Ngược lại, những ranh giới rõ ràng giúp con cảm thấy an toàn vì con biết điều gì được mong đợi và hậu quả của việc vượt quá giới hạn. Việc bạn nhất quán trong cách phản ứng cũng giúp con giảm bớt lo lắng và phát triển khả năng tự điều chỉnh hành vi. “Con cần được hướng dẫn và kỷ luật để trở thành những người mà người khác muốn ở bên” (đây là 1 quan điểm rất nổi tiếng của Jordan Peterson). Việc cha mẹ né tránh mâu thuẫn hoặc không thiết lập ranh giới rõ ràng có thể khiến trẻ thiếu định hướng, dễ gặp khó khăn trong tương lai. Do đó, bạn không cần quá nhiều quy tắc, nhưng cần những quy tắc thiết yếu, được duy trì ổn định và có hậu quả cụ thể đi kèm. Điều này dạy con rằng mọi hành động đều có kết quả, và con cần chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình. Trẻ con mong đợi phản ứng rõ ràng, để từ đó giảm bớt sự lo lắng và bất an. Đồng thời, các quy tắc và giới hạn được thiết lập một cách nhất quán giúp trẻ học được cách tự kiểm soát. Điều này giúp con phát triển ý thức trách nhiệm đối với bản thân và những người xung quanh, tránh được những nhầm lẫn giữa việc nổi loạn, buông thả với những suy nghĩ tiến bộ, có ích. Sự nhầm lẫn này dễ dẫn tới những căng thẳng thần kinh khi thấy mình lạc lõng trong tương lai (khuynh hướng lạc lõng dù có nhiều bạn bè hoặc cảm giác mình không giống ai rất đặc trưng đối với cung mọc này. Và khuynh hướng này rất dễ gây hiểu lầm với người khác) . Sự cân bằng giữa tự do và kỷ luật, giữa kết nối và không gian cá nhân, chính là chìa khóa giúp con lớn lên một cách tự tin, có trách nhiệm và hài hòa với chính mình cũng như thế giới xung quanh.
BÚT TRẮNG
Cám ơn bạn đã gửi đánh giá cho chúng tôi! Đánh giá của bạn sẻ giúp chúng tôi cải thiện chất lượng dịch vụ hơn nữa.
ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM